Kogo podziwiał Mark Twain?

  Kogo podziwiał Mark Twain???

Nikt dziś nie pamięta o niesamowitym polskim wynalazcy, którego nazywano "polskim Edisonem"

i " polskim Leonardem  da Vinci". Chodzi o Jana Szczepanika (1872-1926)- którego rozstawił    Mark Twain. Pisarz poznał polskiego wynalazcę, gdy odwiedził Europę. Kilka razy spotkał się ze Szczepanikiem, i wynalazki opisał w artykule (Twain był przecież też dziennikarzem).

    Kim więc był Jan Szczepanik, którego dziś  nie pamiętamy???

Szczepanik był autorem wielu wynalazków z dziedziny barwnego tkactwa, techniki filmowej oraz fotograficznej. Pierwsze wynalazki jakie opracował przeznaczone były dla przemysłu włókienniczego. Już podczas pobytu w Korczynie odwiedzał miejscowe warsztaty tkackie zastanawiając się nad udoskonaleniem sposobu produkcji tkanin. Zamierzał unowocześnić stosowane wówczas metody chałupnicze co w okresie późniejszym zaowocowało wynalazkami na tym polu. Szczególnie zainteresował się technologią barwnego tkactwa, które w owym czasie ze względu na stopień skomplikowania wykonywane były przez sterowane kartami perforowanymi maszyny żakardowe wynalezione przez Josepha Marie Jacquarda. Zarówno karty perforowane zwane wówczas patronami, które sterowały tymi maszynami, jak i praca na nich była wykonywana ręcznie. W 1896 roku Szczepanikowi udało się opracować tańszą od ówcześnie stosowanych fotoelektryczną metodą tkania wzorzystego. Jego innowacje polegały na zastosowaniu metod fotograficznych w przygotowaniu kart, automatyczne wykonywanie na nich perforacji, zamontowanie automatycznego systemu odczytującego je oraz zastosowanie elektryczności w sterowaniu urządzeniem. Wszystkie wynalazki tkackie Szczepanika opatentowano w Niemczech, Austrii, Anglii oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie spotkały się z wielkim zainteresowaniem przemysłowców ponieważ znacznie skracały i upraszczały proces produkcji tkanin oraz obniżały ich koszt. Jan Szczepanik wynalazł również:

·        telektroskop – urządzenie do przesyłania na odległość ruchomego obrazu kolorowego wraz z dźwiękiem, protoplastę dzisiejszej telewizji,

·         system barwnego tkactwa – wynaleziona w 1896 roku elektryczna metoda fotograficznego kopiowania wzorów podczas produkcji tkanin. System ten stosowany był od 1898 roku przez austriacki oraz niemiecki przemysł włókienniczy,

·       system barwnego filmu – opracowany przez wynalazcę w 1899 roku system małoobrazkowej, barwnej kliszy filmowej, na którą w 1900 Szczepanik uzyskuje brytyjski patent. Do odwzorowania kolorów wynalazca użył w niej czarno-białego filmu oraz filtry w trzech kolorach czerwonym, zielonym oraz niebieskim. W 1915 roku opracowuje kamerę filmową do filmu barwnego, a później także projektor. Film został dopracowany w latach 1918–1925 i był wysoko ceniony za bliskie realizmowi oddawanie kolorów. Innowację Szczepanika na tym polu wyparł dopiero amerykański Technicolor,

·        system kolorowej fotografii oraz światłoczuły papier barwny – metoda ta została wykorzystana później przez przedsiębiorstwa Kodak (1928) oraz Agfa (1932),

·         telefot – udoskonalone urządzenie do przenoszenia obrazu na odległość przedstawione na Wystawie światowej w Paryżu w 1900 roku,

·        fotometr – urządzenie do pomiaru jasności,

·        kamizelka kuloodporna – projekt własnej kamizelki kuloodpornej z roku 1901 (opatentował ją niemal w tym samym czasie inny Polak – Kazimierz Żegleń), wykonany z jedwabnej tkaniny z cienkimi blachami stalowymi. Wynalazek ten przyniósł Szczepanikowi sławę, ponieważ obronił przed śmiercią w zamachu króla hiszpańskiego Alfonsa XIII, który w dowód wdzięczności udekorował Szczepanika wysokim odznaczeniem państwowym – Orderem Izabeli Katolickiej w 1902. Podobnie zamierzał uczynić Mikołaj II, jednakże Szczepanik z pobudek patriotycznych odmówił przyjęcia orderu; zatem zamiast orderu car obdarował go złotym zegarkiem wysadzanym brylantami.

·      fotosculptor – przyrząd służący do kopiowania rzeźb metodą fotograficzną,

·      caloridul – wynaleziony w 1901 roku samoczynny regulator ciągu kominowego w paleniskach kotłowych dający duże oszczędności węgla. Opatentowany w Niemczech oraz Anglii,

·       film dźwiękowy,

·      silnik elektryczno-chemiczny.

Wykonali : Jakub Kukawski, Adam Banasiewicz i Kuba Pulit  kl. 5A